اسید سیتریک یک ترکیب آلی ضعیف و مسلما رایج ترین افزودنی غذایی برای غذاهای فرآوری شده است. این ماده به چند دلیل به غذاها اضافه می شود. اگرچه اسید سیتریک یک نگهدارنده معمولی برای مواد غذایی است، اما در همه چیز از پاک کننده های خانگی گرفته تا محصولات مراقبت از پوست ما نیز وجود دارد. این ماده یک نگهدارنده طبیعی مواد غذایی است اما از آن برای افزایش طعم نیز استفاده می شود. افزودن این ماده طعمی اسیدی یا کمی ترش به غذاها و نوشیدنی ها می دهد.
این ماده اغلب به عنوان یک عامل پاک کننده استفاده می شود و از آنجایی که زیست تخریب پذیر است و از مواد خام و طبیعی ساخته شده است، دوستدار محیط زیست و پایدارتر از موادی مانند سدیم لوریل سولفات (SLS) است.
این ترکیب وقتی تولید می شود مانند یک پودر کریستالی سفید به نظر می رسد، اما به طور طبیعی در بسیاری از اشکال وجود دارد. این ترکیب به شکل بی آب یا به صورت مونوهیدرات وجود دارد. این اسید را می توان در اکثر گیاهان و همچنین در بسیاری از بافت ها و مایعات حیوانی به عنوان بخشی از متابولیک یافت.
فهرست مطالب
روش تولید اسید سیتریک
دو روش اصلی برای تولید این ترکیب وجود دارد: طبیعی و سنتتیک.
اسید سیتریک طبیعی از میوه ها و سبزیجات به ویژه مرکبات به دست می آید. این ماده شیمیایی اولین بار در سال 1784 توسط یک شیمیدان سوئدی که آن را از آب لیمو متبلور کرد، جدا شد. پس از کشف، اسید سیتریک مشتق شده از لیمو های ایتالیایی برای حفظ غذاهای آمریکایی مورد استفاده قرار گرفت.
نوع سنتتیک با تغذیه قارچ ها ایجاد می شود. در سال 1893 شیمیدانان کشف کردند که کپک پنی سیلیوم می تواند آن را در هنگام تغذیه با شکر تولید کند اما این اطلاعات برای تولید استفاده نشد تا اینکه جنگ جهانی اول واردات لیمو از ایتالیا را مختل کرد. در این زمان شیمیدانان آمریکایی شروع به ساخت محلول اسید سیتریک از قارچ کردند.
این شیمیدان ها این ترکیب را از طریق تخمیر قند یا ملاس در حضور قارچ تولید می کردند. امروزه ساکارز یا گلوکز که اغلب از نشاسته ذرت تهیه می‌شود به قارچ ها داده می شود که معمولاً نوعی کپک سیاه به نام آسپرژیلوس نایجر (A. niger) است. اسید ایجاد شده از کپک برای اهداف تولید صنعتی ارزان تر است.
کاربرد اسید سیتریک
اسید سیتریک تقریباً در تمام غذاهای فرآوری شده استفاده می شود. به نوشابه ها طعم می بخشد و میوه ها، سبزیجات و محصولات گوشتی کنسرو شده را تثبیت می کند. نمک کلسیم اسید سیتریک معمولا برای جلوگیری از بوتولیسم و تازه نگه داشتن غذا در مدت زمان طولانی استفاده می شود.
آمار نشان داده است در سال 2007، 50 درصد از اسید سیتریک تولید شده به نوشیدنی‌ها، 20 درصد برای نگهداری یا طعم دهی مواد غذایی، 20 درصد برای محصولات تمیزکننده و 10 درصد باقی مانده در لوازم آرایشی و دارویی استفاده شد.
مزایای اسید سیتریک
هنگامی که اسید سیتریک مصرف می کنید، ممکن است مزایای سلامتی زیر را دریافت کنید که شامل موارد زیر است:
تولید انرژی
سیترات یک مولکول مرتبط با اسید سیتریک است که می تواند انرژی انسان را تامین کند. این مولکول در طول چرخه کربس تشکیل می شود که به عنوان چرخه کربس نیز شناخته می شود که مستلزم یک سری واکنش های شیمیایی است که به تبدیل غذا به انرژی قابل استفاده کمک می کند.
جذب مواد مغذی
تحقیقات نشان می دهد که این ماده دسترسی زیستی مواد معدنی و توانایی بدن برای جذب مواد مغذی را بهبود می بخشد. این ترکیب به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند و از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کند. همچنین می توان از آن برای تثبیت مجدد محیط اسیدی استفاده کرد که اغلب به دلیل استرس یا تغذیه نامناسب ایجاد می شود.
به عنوان دارو
قدرت قلیایی اسید سیتریک در ترکیب با سایر مواد برای جلوگیری از انواع خاصی از سنگ کلیه ناشی از ادرار با اسیدیته بالا عمل می کند. این ترکیب برخی از انواع باکتری ها و ویروس ها را از بین می برد.
آیا مصرف اسید سیتریک بی خطر است؟
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) اسید سیتریک سنتتیک را به طور کلی ایمن می داند. علاوه بر این رای استفاده در مواد غذایی توسط سایر آژانس‌های ملی و بین المللی اصلی که وظیفه تعیین مقررات مواد غذایی را بر عهده دارند، به‌عنوان ایمن شناخته می شود.