سوربیتول و خوراکی های حاوی آن

سوربیتول یک قند الکی است که متعلق به گروه پلیول است. معمولاً در انواع خاصی از میوه ها یافت می شود و به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی استفاده می شود، تنها یک سوم از پلی ال های مصرف شده در واقع توسط بدن ما جذب می شود و سطح جذب بستگی به نوع پلی ال و فرد دارد. سوربیتول به دلیل جذب ضعیفی که دارد توسط باکتری های روده ما به سرعت تخمیر شده و این منجر به علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) می شود.

سوربیتول علاوه بر این یک ملین طبیعی است، زیرا به دلیل جذب ضعیف آب را به روده بزرگ می ‌کشد که باعث تحریک حرکات روده می‌ شود. به همین دلیل است روی بسته‌ های آدامس بدون قند نوشته شده این محصول می ‌تواند اثر ملین داشته باشد.

این ترکیب به طور طبیعی در میوه ها وجود دارد و به صورت صنعتی با هیدروژناسیون شربت های گلوکز با هزینه کم تولید می شود. سوربیتول در ایالات متحده GRAS در نظر گرفته می شود و در اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورهای دیگر در سراسر جهان تایید شده است و در حال حاضر بالاترین سهم بازار را در بین تمام پلی ال ها دارد.

سوربیتول یک پودر کریستالی و سفید رنگ است که در دمای 97 درجه سانتی گراد ذوب می شود و دارای pH و پایداری حرارتی عالی در فرآوری مواد غذایی است. مشخصات شیرینی سوربیتول بیشتر با گلوکز مقایسه می شود تا ساکارز. دامنه کاربرد آن از نوشیدنی ها و محصولات لبنی گرفته تا محصولات قنادی و نانوایی است. در اروپا سوربیتول یک افزودنی غذایی مجاز با شماره E 420 است.

خوراکی های حاوی سوربیتول

سوربیتول معمولا در میوه هایی مانند سیب، زردآلو، آووکادو، شاه توت، گیلاس، شلیل، هلو، گلابی و انواع آلو یافت می شود. این ترکیب به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی تولید و استفاده می شود زیرا تقریباً 60 درصد شیرینی ساکارز (شکر سفره) را دارد بنابراین اغلب در محصولات غذایی کم کالری (رژیمی) استفاده می شود.

به محصولات «بدون قند» مانند نوشیدنی های رژیمی، بستنی، آب نبات های بدون قند، آدامس، نعناع تنفسی و مرباهای ساخته شده برای افراد مبتلا به دیابت نیز اضافه می شود. سوربیتول همچنین در فرمولاسیون قطره های سرفه، شربت سرفه و مسکن های مایع مورد استفاده قرار می گیرد.

این ترکیب معمولاً به عنوان یک افزودنی غذایی با شماره E420 بر روی برچسب مواد غذایی فرآوری شده قابل مشاهده است. سوربیتول را می توان با نام گلوسیتول نیز درج کرد.

عوارض سوربیتول برای سلامتی

سوربیتول اگر در روده های کوچک و بزرگ جذب نشود ممکن است باعث عوارض گوارشی شود ولی در حالت عادی و مصرف متعادل معمولا در افراد سالم مشکلی ایجاد نمی کند.

در بیماران با سابقه حساسیت مفرط، دیابت، درد شکم، تهوع، استفراغ، خونریزی مقعدی، تغییر ناگهانی عادات روده ای که بیش از 2 هفته طول می کشد، افراد مسن، کودکان، زنان باردار و شیرده هنگام مصرف سوربیتول باید احتیاط کرد.

در حین مصرف سوربیتول از ملین ها یا نرم کننده های مدفوع اضافی استفاده نکنید مگر اینکه پزشک دستور دهد. این دارو را بیش از 1 هفته بدون مشورت با پزشک خود استفاده نکنید.

حالت تهوع، گاز، اسهال، گرفتگی معده یا تحریک مقعد، کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، خونریزی مقعدی، ضعف، سرگیجه، میل مداوم به تخلیه روده، آسیب یا اختلال در دستگاه گوارش شایع ترین عوارض مصرف  هستند که ممکن است افراد برخی از آنها را تجربه کنند.

در انسان های مبتلا به عدم تحمل سوربیتول، ظرفیت جذب سوربیتول حتی کمتر از حد طبیعی است. این ترکیب به طور کامل به روده بزرگ مهاجرت می کند، جایی که باکتری ها مولکول را تجزیه می کنند. گازهای حاصل منجر به نفخ شدید و گرفتگی شکم می شود. علاوه بر این، سوربیتول دارای خواص اتصال به آب است که خود را به صورت اسهال نشان می دهد.