ایزوپروپیل الکل ماده‌ای آلی است که در دسته ترکیبات الکلی و اشتعال پذیر جای دارد. این ماده را با نام های ایزوپروپانول و 2-پروپانول نیز می شناسند. بوی تند و شدید از خواص ایزوپروپیل الکل بوده و با فرمول مولکولی C3H8O شناخته می شود. گوه عاملی ایزوپروپیل الکل بر روی کربن شماره 2 این ترکیب قرار دارد. بنابراین Alcohol فوق نوعی الکل نوع دوم محسوب می شود. از کاربرد ایزوپروپیل الکل در تولید محصولات بهداشتی، انواع شوینده، صنایع رنگ و چاپ و… استفاده می شود. قیمت ایزوپروپیل الکل تحت تاثیر عواملی همچون شرکت تولید کننده و درجه خلوص و گرید محصول قرار دارد. ایزوپروپیل الکل مرک نسبت به سایر انواع قیمت بیشتری در بازار دارد. برای خرید ایزوپروپیل الکل می توان به سایت ها یا فروشگاه های مواد شیمیایی مراجعه نمود.
فهرست مطالب
روش تشخیص ایزوپروپیل الکل
برای تشخیص این الکل می توان در فرآیند سوختن به رنگ شعله توجه نمود. رنگ شعله این الکل زرد رنگ است. 2-پروپانول با غلظت 70 درصد با شعله کوتاه تری نسبت به 2-پروپانول با غلظت 91 درصد می سوزد.
کاربرد ایزوپروپیل الکل
کاربرد ایزوپروپیل الکل در تولید محصولات شوینده خانگی دیده می شود. 2-پروپانول در بسیاری از داروها و محصولات بهداشتی و مراقبت از پوست نیز تولید می شود. این الکل نوع دوم بوده و یک ترکیب ایده آل در صنعت داروسازی محسوب می شود. ایزوپروپانول قادر است تا به استون تبدیل شده و از آن به عنوان یک ترکیب حد واسط استفاده می شود. از دیگر کاربرد 2-پروپانول استفاده از آن به عنوان افزودنی به بنزین است.
از سایر کاربرد ایزوپروپیل الکل می توان به استفاده از آن به عنوان حلال اشاره نمود. این ماده طیف گسترده ای از ترکیبات غیر قطبی را در خود حل خواهد نمود. تمیز کردن برخی از قطعات و ابزارها نیز از دیگر موارد استفاده از 2-پروپانول است.
روش تولید 2-پروپانول
دو روش تولید مرسوم برای 2-پروپانول معرفی شده است. در ادامه به این روش ها اشاره گردیده است.
در یک روش به صورت غیر مستقیم پروپیلن برای تشکیل ایزوپروپیل سولفات با استفاده از اسید سولفوریک هیدراته می شود. سپس ایزوپروپیل سولفات با بخار هیدرولیز گشته و اسید سولفوریک و ایزوپروپیل الکل حاصل می آیند. البته این روش قدیمی تر بوده و در آمریکا غالب است.
روش دیگر تولید، هیدراسیون مستقیم شیمیایی پروپیلن با خلوص بیش از 90% است. این روش نیازی به استفاده از اسید سولفوریک ندارد. از این روش تولید بیشتر در اروپا استفاده می شود.
تفاوت ایزوپروپیل الکل و اتانول
هر دو این ترکیبات الکل بوده و از نظر مکانیسم از بین بردن باکتری‌ها بسیار شبیه به هم عمل می کنند. اما این ترکیبات در تماس با پوست و ضدعفونی کردن تفاوت‌هایی با هم دارند.
اتانول پروتئین‌های غشایی سلول‌های باکتریایی و ویروسی را از بین می‌برد. از این الکل در بعضی صابون‌ها و مواد بهداشتی نیز استفاده می شود. اتانول موجب خشک کنندگی نامطلوبی در پوست شده و نباید به تنهایی برای ضد عفونی دست ها استفاده شود.
ایزوپرپوپیل نیز با سرعتی شبیه به اتانول تبخیر می گردد. روش 2-پروپانول نیز در از بین بردن سلول های باکتریایی و ویروسی مانند اتانول است. اما روی بافت های زنده پوست تاثیر چندانی نداشته و بنابراین برای ضد عفونی کردن پوست بهتر از اتانول است.
یکی دیگر از مزایای ایزوپروپیل الکل نسبت به اتانول سمیت کمتر آن است. بنابراین به طور گسترده به عنوان حلال و مایع تمیزکننده مورد استفاده قرار می گیرد.
ایزوپروپیل الکل خوراکی است
باید توجه شود که ایزوپروپیل الکل به هیچ عنوان خوراکی نیست. نتیجه نوشیدن این الکل حتی در مقادیر بسیار کم می تواند مرگبار باشد. آسیب این ماده برای بدن به قدری است که حتی اگر پس از نوشیدن ایزوپروپیل الکل شخص زنده بماند، ممکن است درصد بسیار بالایی از بینایی خود را از دست داده و یا کوری دائمی یابد.
عوارض ایزوپروپیل الکل
این الکل مایعی به شدت فرار و اشتعال پذیر است. بنابراین باید در ظروف و مخازن مخصوصی ذخیره و نگهداری گردد. بهترین مکان نگهداری این الکل، انبارهای خشک و خنک و دور از حرارت و گرماست.
ورود بیش از حد 2-پروپانول به محیط زیست می تواند برای گیاهان و موجودات آبزی، مشکلاتی را بوجود آورد. این ماده از نظر خطرناک بودن در دسته مواد شیمیایی اشتعال پذیر و خطرناک قرار دارد.
قیمت ایزوپروپیل الکل
قیمت این ماده تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. درجه خلوص، گرید تولید شده، نرخ ارز، شرکت تولید کننده و… تنها بخشی از عوامل موثر بر قیمت این محصول محسوب می شوند. حجم بسته بندی نیز بر قیمت محصول موثر است. در واقع محصولاتی با وزن بسته بندی بیشتر دارای قیمت بیشتری در بازار هستند.