کربومر

کربومر در واقع به تعدادی از پلی مری هایی که از اسید اکریلیک ساخته شده اند، می گویند. از این ماده به عنوان ژل در محصولات مراقبتی شخصی و آرایشی استفاده می کنند، به رنگ سفید است و ساختار پودری دارد. از این پودر برای تولید بسیاری از ضد عفونی کننده ها و محصولات ناخن، پوست و مو استفاده می کنند. اگر این ماده را در آب بریزیم می تواند تا ۱۰۰۰ برابر حجمش متورم شود و توان ابقا و جذب آب را دارد. کربومر می تواند در مواد آرایشی به عنوان قوام دهنده استفاده شود و غلظت و ویسکوزیته مواد غذایی را کنترل کند.

این ماده مانع از جدایی روغن و اجزای مختلف مایع محلول می شود و از آن برای تعلیق و انتشار جامد های نامحلول موجود در مایع استفاده می کنند. به علاوه از این ترکیبات برای تولید محلول های پاک کننده چشم، اسکراب، شامپو، ضد آفتاب، مرطوب کننده ها، کرم دور چشم و محصولات ضد پیری استفاده می کنند و متغییر بودن مقدار آن ها امکان تولید محصولاتی با قوام های مختلف را به ما می دهد.

کاربرد کربومر

از این ماده شیمیایی به عنوان عامل کوپلینگ، برای تهیه ژل و فرمولاسیون موضعی استفاده می کنند. استفاده از این محصول در تهیه ژل موضعی، لوسیون و کرم معمول است و این ماده در یک محیط خنثی ماتریکسی با ظاهر کریستالی و حس لامسه خوب است. در ساخت امولسیون کننده ها و معلق کننده هایی که در دارو ها و لوازم آرایشی وجود دارد از کربومر به عنوان پلیمری مصنوعی با وزن بالا استفاده می کنند.

خصوصیات کربومر

این ماده از دو پلیمر پلی اتیلن و اکرلیک اسید که از لحاظ ویسکوزیته و وزن مولکولی با هم متفاوت هستند و از نظر شیمیایی شباهت زیادی دارد تشکیل شده است. کربومر مایعی با بوی مشخص و بی رنگ است که به آسانی در آب حل می شود و می تواند با کلروفرم، اتر یا الکل ها محلول ایجاد کند. زمانی که این مایع را در محلولی آبی در PH محدوده خنثی بگذاریم، زنجیره های جانبی با از دست دادن پروتون دارای بار منفی می شوند و ترکیب با ابقا و جذب آن می تواند به عنوان قوام دهنده یا ژل استفاده شود.

وزن مولکولی کربومرها بالا است و بنابر انشعاب دارای گرید های متفاوتی هستند که هر یک کاربرد متفاوتی دارد، به علاوه این مواد به طور کلی نسبت به تابش اشعه UV حساس هستند و به ویژه بعد از خنثی شدن نسبت به برش حساس تر می شوند. در صنعت داروسازی از این ترکیب به عنوان ماده ژل ساز، ماده کمکی، امولسیفایر، اتصال دهنده قرص و تثبیت کننده سوسپانسیون استفاده می کنند.

در تهیه لوسیون های پوستی، تعدادی از قطره های چشمی، ژل ها و خمیر دندان ها نیز از این ماده استفاده می کنند. خواص ویژه کربومر باعث شده تا دسترس پذیری بیولوژیک به آن آسان شود و کنترل و رها سازی راحت تری داشته باشد. این پلیمر ها پایداری حرارتی بالایی دارند و از نظر فیزیولوژیکی غیر حساسیت زا و بی اثر هستند، به همین دلیل هم می توانیم به صورت موضعی یا خوراکی از آن ها استفاده کنیم.

روش ساخت کربومر

این ترکیب از طریق پلیمریزاسیون رسوبی در حلال های آلی که با رادیکال های آزاد انجام می شود تولید می شود و محصول پلیمری که به دست می آید در آب حل نمی شود.

خطرات و عوارض جانبی کربومر

استفاده از کربومر ها در صنعت و برای مصارف تجاری گسترده است و علاوه بر آن در تولید محصولات مراقبتی هم استفاده دارند. به عنوان مثال برای تولید ژل های مقاوم در برابر آتش، باند های پزشکی، پانسمان زخم و حامل رایحه عطر از این ترکیبات استفاده می کنند.

کربومرها اگر در غلظت های بالا استفاده شوند می توانند موجب سوزش چشم ها و پوست شوند ولی استفاده از غلظت ایمن آن ها که به وسیله FDAتعیین شده است، مانعی ندارد. این ترکیب در مجاورت هوا خشک می شود و به همین دلیل استفاده از آن در محصولات آرایشی و بهداشتی مانعی ندارد و تاثیر بدی روی پوست نمی گذارد.

البته در بررسی های پوست و حاد دهانی این ماده مشخص شده است که کربومرها اگر تا غلظت های ۱۰۰ ٪ در معرض نور خورشید قرار بگیرند باعث بروز حساسیت و تحریک پوست می شوند. سازگاری این ترکیبات با فولاد های ضد زنگ مناسب است ولی برای فلزاتی از جمله نقره، فولاد، مس و برنج می توانند خورنده باشند.