اسید سیتریک به طور طبیعی در مرکباتی مانند پرتقال و لیمو یافت می شود. اسید سیتریک، یک ویتامین یا یک ماده معدنی نیست و به عنوان یک اسید آلی ضعیف طبقه بندی می شود، زیرا زمانی که در یک حلال، به ویژه آب حل می شود، تا حدی تجزیه یا جدا می شود. قدرت یک اسید نه لزوما بر حسب pH بلکه بر اساس تفکیک آن در یک حلال اندازه گیری می شود.
غلظت این اسید در مرکبات بسته به گونه های آنها متفاوت است. یکی از شاخص‌های غلظت اسید سیتریک در میوه ها میزان یا شدت طعم ترش است. به عنوان مثال، لیمو بسیار ترش است زیرا غلظت اسید سیتریک آن در حدود 5-6٪ با سطح pH حدود 2.2 است.
فهرست مطالب
تولید اسید سیتریک
سالانه حدود دو میلیون تن اسید سیتریک به صورت انبوه تولید می شود که عمدتا در صنایع غذایی به عنوان طعم دهنده و کیلیت کننده استفاده می شود. فرآیند کیلاسیون – پیوند یون ها و مولکول ها به یون های فلزی – در صنایع غذایی از نظر افزودنی های تغذیه ای بسیار مهم است.
اسید سیتریک به همراه مشتقات آن به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی در صنعت داروسازی نیز بسیار کاربرد دارد. از این اسید برای حفظ ثبات مواد فعال در برخی داروها نیز استفاده می شود. همچنین از آن به عنوان یک ضد انعقاد با کیلیت کردن کلسیم در خون استفاده کرد.
خواص اسید سیتریک
درست مانند سایر اسیدها، اسید سیتریک با فرمول شیمیایی، سطح pH متوسط آن برای یک غلظت معین و ثابت تفکیک آن در محلول تعریف می شود. فرمول مولکولی اسید سیتریک C6H8O7 است.
این اسید دارای شش اتم کربن، هشت اتم هیدروژن و هفت اتم اکسیژن با جرم مولی کل 192.12 گرم بر مول است. این ترکیب به عنوان یک اسید آلفا هیدروکسی با اسکلت سه کربنه طبقه بندی می شود. این اسید دارای یک گروه هیدروکسیل (OH) و سه گروه اسید کربوکسیلیک (COOH) است. از نظر ساختاری، سه اتم اکسیژن آن با اتم های کربن پیوند دوگانه دارند، در حالی که چهار اتم اکسیژن آن با اتم‌های هیدروژن پیوند دارند.
کاربرد اسید سیتریک
این ترکیب چه به شکل طبیعی و چه به صورت مصنوعی چندین کاربرد عملی دارد. برخی از کاربرد های این اسید عبارتند از:
اسید سیتریک هم به عنوان طعم دهنده و هم به عنوان نگهدارنده در طیف گسترده ای از غذاها و نوشیدنی ها، به ویژه نوشابه ها و شیرینی ها استفاده می شود. همچنین به عنوان یک عامل امولسیون کننده برای بستنی نیز استفاده می شود. این اسید به عنوان جایگزینی برای سرکه یا آب لیمو در بسیاری از دستور العمل های آشپزی استفاده می شود.
می توانید از اسید سیتریک طبیعی یا خوراکی، به عنوان پاک کننده کاشی و سرامیک استفاده کنید. در واقع، بسیاری از محلول های تمیز کننده حمام و آشپزخانه این اسید را به عنوان یکی از مواد اولیه خود دارند. این اسید برای از بین بردن لکه های فلزی بسیار عالی است، زیرا به عنوان یک عامل کیلیت عمل می کند و مولکول های فلزی را به شکل محلول به یکدیگر متصل می کند. می توان از آن برای حذف رسوب آهک نیز استفاده کرد و اثر کیلیت آن باعث می شود در تصفیه آب سخت مفید باشد.
بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم ها، ژل ها و مایعات از آن به عنوان اسیدی کننده محصول استفاده می کنند. این اسید به حفظ ثبات آنزیم ها در بسیاری از محصولات آرایشی کمک می کند.
انواع گرید اسید سیتریک
این ترکیب چه به طور طبیعی تولید شود و چه به صورت مصنوعی، به عنوان یک افزودنی غذایی بی خطر است. طیف وسیع استفاده از آن به عنوان نگهدارنده غذا، طعم دهنده و عامل کیلیت، آن را به یک عنصر ایمن و ضروری در بسیاری از دستور العمل های آشپزی تبدیل می کند.
شما می توانید این اسید را به دو صورت گرید خوراکی و صنعتی خریداری کنید. گرید خوراکی این اسید، خلوص بالایی دارد زیرا با سلامتی انسان ارتباط مستقیم دارد. برای خرید اسید سیتریک گرید خوراکی و صنعتی می توانید به سایت های فروش مواد شیمیایی مراجعه کنید. قیمت این محصول براساس خلوص، حجم، گرید صنعتی و خوراکی و طبیعی یا مصنوعی بودن بسیار متغیر است. این محصول به دو صورت تولید داخل و تولید خارج در بازار موجود است.