اسید سیتریک یک اسید آلی است که در انواع میوه ها و سبزیجات و به ویژه در لیمو و لیموترش به صورت طبیعی وجود دارد. مانند اکثر اسیدهای آلی، اسید سیتریک اسید ضعیفی است و سطح pH آن بین 3 تا 6 است.
تولید کنندگان سالانه مقدار زیادی اسید سیتریک تولید می کنند زیرا کاربردهای بسیار زیادی در بخش های مختلف به عنوان اسیدی کننده، به عنوان یک طعم دهنده و عامل کیلیت دارد. اسید سیتریک به صورت بی آب ( خشک) یا به صورت آبدار (مونوهیدرات ) وجود دارد.
فهرست مطالب
اسید سیتریک آبدار چیست؟
اسید سیتریک آبدار دارای یک مولکول آب متصل به یک مولکول اسید سیتریک است که این آب را آب تبلور می نامند. این شکل از اسید سیتریک از طریق تبلور از آب سرد تشکیل می شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی اسید سیتریک آبدار
- فرمول شیمیایی اسید سیترک آبدار C6H8O7 .H Oاست و دارای جرم مولی 192گرم بر مول می باشد.
- نقطه اشتعال 1 درجه فارنهایت
- نقطه ذوب 94 درجه سانتی گراد
- نقطه جوش 56 درجه سانتی گراد
- چگالی 1.54 گرم بر سانتی متر
- رنگ سفید
- بدون بو
اسید سیتریک آبدار بسیار محلول در آب است و در اتانول به راحتی حل می شود و به ندرت در اتر محلول است.
موارد استفاده و مزایای اسید سیتریک آبدار
اسید سیتریک به عنوان یک افزودنی غذایی و طعم دهنده طبیعی و نگهدارنده استفاده می شود، در لوازم آرایشی، برای اهداف پزشکی، به عنوان آنتی اکسیدان و در محصولات پاک کننده نیز استفاده می شود.
1.طعم دهنده و نگهدارنده غذا
اسید سیتریک را می توان به انواع غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده و بسته بندی شده مانند بستنی، شربت ، نوشابه، غذاهای کنسرو شده و شیشه ای، به عنوان نگهدارنده، عامل امولسیون کننده و به عنوان طعم دهنده (ترش )اضافه کرد. دلیل اضافه شدن اسید سیتریک آبدار به بسیاری از غذاهای کنسرو شده و شیشه ای این است که از بوتولیسم جلوگیری کند .
2.لوازم آرایشی و بهداشتی و محصولات مراقبت شخصی
اسید سیتریک به عنوان یک ترکیب شیمیایی در محصولات مراقبت شخصی می تواند به روشن شدن پوست، بهبود لکه های تیره و کاهش خطوط پین و چروک کمک کند. محصولات حاوی این اسید را می توان برای استفاده در نزدیکی چشم ها، لب ها، دهان و مجرای بینی و همچنین برای استفاده بر روی پوست نوزاد فرموله کرد.
اسید سیتریک همچنین در اسپری های مو، دئودورانت ها و اسپری های بدن نیز استفاده می شود. دلیل استفاده از اسید سیتریک آبدار حفظ لوازم آرایشی و محصولات مراقبت شخصی و کمک به تنظیم سطح pH آنها است.
3.مصارف پزشکی
اسید سیتریک در بسیاری از داروها برای کمک به کشتن باکتری‌های مضر و همچنین عفونت های سطح پوست که در افراد دیابتی، افراد مسن و افراد سیگاری شایع است، استفاده می شود. اسید سیتریک آبدار همچنین می تواند با سیترات سدیم و سیترات پتاسیم ترکیب شود تا سطح اسید در ادرار را کاهش دهد تا از حملات نقرس کمک کند .
4.آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان هایی که از اسید سیتریک به دست می آیند می توانند به ماندگاری غذا برای مدت زمان طولانی تری کمک کنند. به عنوان مثال، ریختن چند قطره آب لیمو حاوی اسید سیتریک روی سیب یا موز می تواند از تغییر رنگ آنها جلوگیری کند.
اسید اسکوربیک که بیشتر به عنوان ویتامین C شناخته می شود، در اسید سیتریک نیز یافت می شود و بیشتر اوقات برای کمک به محافظت و حفظ نوشابه ها و گوشت ها استفاده می شود.
5.محصولات پاک کننده
اسید سیتریک به بسیاری محصولات تمیز کننده تجاری اضافه می شود ، زیرا می تواند به حذف تجمع آب سخت روی انواع ظروف کمک کند. همچنین می‌توان از این اسید برای از بین بردن لکه‌های قهوه و چای، تغییر رنگ‌های زرد/ قهوه‌ای و لکه‌های آب و ادرار استفاده کرد.
برخی از محصولات تجاری که اسید سیتریک آبدار در آنها به کار برده شده است می توانند باعث خوردگی فلزات شوند. برای جلوگیری از زنگ زدگی در هنگام استفاده از این محصولات فلز را پس از تمیز کردن خشک کنید.
ایمنی اسید سیتریک آبدار
استفاده بیش از حد اسید سیتریک آبدار ممکن است باعث حل شدن مینای دندان در طول زمان شود، غذاهای که حاوی این اسید هستند باید در حد اعتدال مصرف شوند و توصیه می شود که پس از خوردن یا نوشیدن غذا و نوشیدنی های حاوی اسید سیتریک، دهان را بشویید. راه حل دیگر که کمک می کند نوشیدنی های حاوی اسید سیتریک به دندان ها آسیب وارد نکند استفاده از نی هنگام نوشیدن این نوشیدنی است.